Beeldplan Licht in de Openbare Ruimte

Fietspaden


Streefbeeld van de gemeente

Fietspaden zijn zo comfortabel en veilig mogelijk, qua verkeersveiligheid en het gevoel van sociale veiligheid. In de avond en de nacht worden binnen de bebouwde kom doorgaande fietspaden mee verlicht met de hoofdrijbaan of separaat verlicht. Buiten de bebouwde kom wordt alleen bij uitzondering verlicht. Fietspadverlichting is vaak oriënterend, met lantaarnpalen op grotere afstand van elkaar.

fietspad langs hanckemalaan Zuidhorn joh smit park fietspad gelijkmatig verlicht

Foto′s: fietspad (links) wordt meeverlicht met de hoofdrijbaan (Hanckemalaan, Zuidhorn). Fietspad door het park (rechts) is verlicht als de route naar het sportveld (Johannes Smitpark Zuidhorn).

Fietspaden & veiligheid

Sommige fietspaden zijn verlicht, andere niet. Bij de keuze voor het verlichten van fietspaden spelen twee zaken:

  1. verkeersveiligheid en rijcomfort
  2. het gevoel van veiligheid (sociale veiligheid) en overzicht

De verkeersveiligheid geldt met name als er in beide richtingen op het pad gefietst mag worden, bij fietstunnels en andere gevaarlijke situaties zoals kruisingen.

Bij sociale veiligheid is het aspect van schijnveiligheid van belang. Licht op zichzelf maakt niet veilig, ook al kan het wel een veilig gevoel geven. Voor echte veiligheid is de aanwezigheid van andere weggebruikers en sociale controle noodzakelijk. Het is daarom raadzaam om fietsers (als het donker is) te stimuleren om van dezelfde route gebruik te maken.

fietspad Houtwal Valeriaan sportvelden Marum Duisterburen fietspad Grootegast

Foto′s: het fietspad tussen de Houtwal, Valeriaan en de sportvelden in Marum (links) is oriënterend verlicht. Het fietspad langs het sportveld in Grootegast (rechts) heeft lantaarnpalen dichter op elkaar staan met moderne armaturen die het licht naar beneden stralen.

Gemeentelijk beleid fietspaden en fietsroutes BINNEN de bebouwde kom

Ook als het gaat om fietspaden kiest de gemeente voor bewust verlichten: 

  • fietspaden worden zoveel mogelijk meeverlicht met de hoofdrijbaan, zodat er geen extra lantaarnpalen nodig zijn
  • vrijliggende fietspaden (en voetpaden) worden alleen verlicht als ze deel uitmaken van een doorgaande route en er geen goed alternatief voor dat pad is
  • recreatieve fietspaden en paden door parken worden niet verlicht tenzij er geen goed alternatief voor dat pad is
  • fietspadverlichting kan oriënterend zijn. Dat betekent dat de afstanden tussen de lantaarnpalen groter zijn dan op een volledig verlichte weg

Uitgangspunten hierbij zijn:

  • de gemeente verlicht niet-doorgaande routes niet, om schijnveiligheid te voorkomen, energie en maatschappelijke kosten te besparen en lichtvervuiling tegen te gaan
  • de gemeente overweegt om diezelfde reden de verlichting langs school-werk-sport-thuisroutes in de nachtelijke uren uit te schakelen in de nacht

fietspad door sportpark naar station Grijpskerk Boereveld fietspad Marum

Foto′s: links het verlichte fietspad door Sportpark De Enk in Grijpskerk (doorgaande route naar het treinstation) en rechts een pad door het groen in een woongebied bij Boereveld in Marum

Gemeentelijk beleid voor fietspaden en -routes BUITEN de bebouwde kom

Voor fietspaden en fietsroutes buiten de bebouwde kom is het beleid:

  • recreatieve fietspaden worden niet verlicht
  • utilitaire fietspaden worden in principe niet verlicht
  • bij situaties waar (verkeers- en/of sociale) veiligheid in het geding is, overweegt de gemeente per locatie welke oplossing passend is:
    • alternatieven zoals markering toepassen in de vorm van lijnen, reflectoren of lichtpuntjes in het wegdek
    • oriënterende verlichting plaatsen (op grotere afstand van elkaar en met name bij bochten en kruisingen zodat het verloop van het fietspad zichtbaar is) 

fietspad Mokkenburgweg Noordhorn Poelweg Grijpsker

Foto′s: links een stuk fietspad met een doorgaande functie nabij Mokkenburgweg, Noordhorn. Rechts een oriënterend verlicht fietspad met moderne vlakke armaturen langs de doorgaande weg tussen Gaarkeuken en Grijpskerk

De Wieren fietspad Lutjegast Boerakker langs N388 fietspad

Foto′s: links het fietspad bij De Wieren, Lutjegast met lampen op regelmatige afstand en rechts het fietspad langs de N388 oriënterend verlicht met enkele rondstralers op grote afstand van elkaar (Boerakker tussen Hoofdweg en Roordaweg)

fietstunnel Hoge Tilweg Boerakker fietstunnel Zuidhorn

Foto′s: Korte fietstunnels worden met een paar lantaarnpalen ingeleid en de tunnel zelf wordt verlicht (links: Hoge Tilweg onder N388 door bij Boerakker, foto rechts: Westergast Zuidhorn, thv van De Bongerd)

fietspad meeverlicht De Wilp Auwemalaan Leek fietspad

Foto links: oriënterende verlichting langs de hoofdrijbaan (vanwege lintbebouwing) verlicht meteen het fietspad mee (Wilpsterweg, De Wilp)

Foto rechts: dit fietspad binnen de kom is goed verlicht omdat het een doorgaand pad o.a. richting de nieuwbouwwijk is. Het fietspad is vrijliggend, op afstand van de doorgaande weg vanwege de tussenligende sloot (Auwemalaan, Leek)