Woongebieden

Streefbeeld van de gemeente

De openbare verlichting is bescheiden en geeft een positieve beleving bij bewoners door onder andere een warme lichtkleur. De verlichting past bij de verkeersintensiteit per wegvak. Er is geen sprake van hinder op de gevels en in tuinen en minimale uitstraling naar de donkere (sterren)hemel en het open landschap. De verlichting is energiezuinig en wordt gedimd of uitgeschakeld vanaf de late avond. Naast de openbare verlichting is er in woonwijken beperkt particuliere verlichting (Woningen en Tuinen). 

Foto′s: nieuwe gedimde LED-verlichting die de omgeving en aanliggende woningen minimaal meeverlicht (links Cornsheem, rechts Grietmansweg, beide in Marum)

Foto: links moderne verlichting in woongebied met doorgaande functie (Hanckemalaan Zuidhorn), rechts smallere woonstraat met nog sterker naar beneden gericht modern licht (Capellastraat Zuidhorn)

Gemeentelijk beleid Openbare Verlichting in woonwijken

Uitgangspunten op een rij (geïllustreerd met foto′s): 

• bescheiden verlichting: de gemeente verlicht bewust bescheiden, zie ook H2. Beleid Openbare Verlichting
• verlichtingssterkte: de verlichting wordt aangelegd met een verlichtingssterkte op maximaal 70% van de landelijke adviesrichtlijn ROVL-2011
• dimmen: nieuwe verlichting wordt gedimd of (om en om) uitgeschakeld in de late avond op tijden dat er weinig mensen meer op straat zijn
• gelijkmatigheid: bij de aanleg of vervanging streeft de gemeente naar gelijkmatige verlichting passend op de situatie
• technieken: de gemeente kiest per locatie welke techniek geschikt is. De duurzaamheid maar ook de bedrijfszekerheid en de kosten over de totale levensduur spelen een rol bij de keuze
• lichthinder: de gemeente voorkomt zoveel als mogelijk hinder op de gevels van woningen door de juiste keuze qua armatuur en de hoogte en locatie van de lantaarnpalen
• landschapsvervuiling: de gemeente ontwerpt de verlichting op een manier dat lichtuitstraling wordt voorkomen vanuit dorpsrandzônes naar het buitengebied
• voetpaden: worden waar mogelijk meeverlicht met de rijbaan of het fietspad. De gemeente verlicht separaat gelegen openbare voetpaden in principe niet, tenzij er geen goede alternatieve route is en het een veelgebruikt pad of ′doorsteekje′ betreft
• achterpaden: de gemeente verlicht zelf geen achterpaden. De gemeente verzoekt anderen die achterpaden willen verlichten (zoals woningcorporaties) eerst de daadwerkelijke behoefte te peilen bij bewoners. Desgewenst wordt lage goed gerichte verlichting geplaatst, al dan niet op aanwezigheidsdetectie met daglichtschakelaar.

1. Verlichtingssterkte

Foto: voorbeelden van een hoge verlichtingssterkte en gelijkmatigheid waarbij de omgeving deels wordt meeverlicht (links: De Noord, Grootegast, rechts: Hoofdstraat, Niezijl)

2. Gelijkmatigheid

Foto links: lage gelijkmatigheid en verlichtingssterkte passend bij de extensieve woonstraat (Alberdaweg, Marum thv Fockemaheerd)

Foto rechts: rondstralers geven voldoende gelijkmatigheid met vooral op de stoep een hogere verlichtingssterkte (De Omloop, Oldehove)

3. Voetpaden in woonwijken en parken

Foto links: voetpad achter huizen langs (omgeving Kersenstraat, Grootegast)

Foto rechts: Rondstralers verlicht de gehele omgeving inclusief het voetpad naar de voordeuren (Esdoornstraat, Grootegast)

Foto links: dit voetpad geeft toegang tot voordeuren van enkele woningen (Boltslaan, Zuidhorn). Als een voetpad vooral door hondenuitlaters wordt gebruikt, overlegt de gemeente met de gebruikers of de verlichting na een bepaald tijdstip uitgeschakeld kan worden (en weer aangeschakeld in de ochtend)

Foto rechts: doorsteekje tussen woonwijk en doorgaande weg wordt verlicht met rondstralers (Wethouder Iwe Hutstraat, Leek) 

4. Nieuwe technieken toepassen

Foto′s: de gemeente kiest per situatie een geschikt type lichtbron. De komende jaren zal dit vaak LED zijn (links: Willem Alexanderlaan in Zuidhorn, rechts: Enemastraat in Leek)

5. Rondstraler of vlak armatuur

Foto links: rondstralers en een lichter wegdek bieden hier een zeer gelijkmatige verlichting met een hogere verlichtingssterkte (Van Teijenslaan, Nuis). Foto rechts: lantaarnpalen op grotere afstand en naar beneden gerichte verlichting (Offringalaan, Nuis).

Foto′s: Voorbeelden van onbedoeld veel licht op de gevel door de gekozen rondstraler (links: De Omloop, Oldehove, rechts: Dorpsstraat, Kommerzijl)

6. Achterpaden

De gemeente wil bij voorkeur achterpaden niet verlichten wegens een gebrek aan sociale controle. Verlichting kan een gevoel van sociale veiligheid geven, terwijl dit schijnveiligheid kan zijn. Het verlichten van achterpaden kan zorgen voor lichthinder voor omwonenden, lichtvervuiling en extra energieverbruik.

Foto: Verlichting van achterpaden schijnt vaak in tuinen, op gevels en soms in slaapkamer. De verlichting geeft mensen een gevoel van overzicht en sociale veiligheid. Iemand die hier in het licht staat, kun je zien staan. Om het hoekje is echter geen zicht en geen sociale controle. (Frima Steenhuisstraat, Marum) 

Afspraken tussen gemeente, woningcorporatie en projectontwikkelaar

De Woonvisie Westerkwartier (2015-2020) geeft aan dat ingrepen in de openbare ruimte afgestemd worden met de corporaties, bewoners en andere belanghebbenden. Specifiek in buurten met veel seniorenwoningen krijgt deze afstemming extra aandacht. 

De afspraken tussen gemeente Westerkwartier, woningcorporaties en bouwende partijen gaan onder andere over veiligheid in de woonomgeving. Verlichting volgens het beleid voor Licht in de Openbare Ruimte vormt een uitgangspunt. Afspraken kunnen gaan over de verlichtingssterkte en dimmen, over gelijkmatigheid en de avond/nachtschakeling, maar ook over het aanleggen en verlichten van de achterpaden.

Foto′s: dit open gebied voor appartementencomplex (links) en aangelegen voetpad (rechts) zijn verlicht met twee verschillende typen LED armaturen die bewust de omgeving meeverlichten (Grietenij, Leek)