Veiligheid
Streefbeeld van de gemeente
De gemeente draagt bij aan de verkeers- en de sociale veiligheid in de buitenruimte door bewuste keuzes te maken qua inrichting en verlichting in de diverse gebieden. Veiligheid bij bedrijven wordt besproken in infoblad bedrijventerreinen.
Over veiligheid en verlichting
Verlichting wordt vaak met veiligheid in verband gebracht. Het is een ingewikkeld onderwerp. Ook overdag vinden er ongelukken, overvallen en diefstal plaats. Licht maakt niet automatisch veilig, maar speelt wel een rol. We maken daarbij onderscheid tussen verkeersveiligheid en sociale veiligheid.
1. Verkeersveiligheid
Verkeersveiligheid gaat over de veilige en vlotte afwikkeling van verkeer. Goed zicht is van belang. Op de weg met zijwegen en obstakels, op andere weggebruikers, op verkeersborden. Bij de inrichting van de weg (en het groen eromheen) let de gemeente op de verkeersveiligheid.
Openbare verlichting kan daar aan worden toegevoegd om het zicht te verbeteren of om het rijcomfort te vergroten. Soms is licht niet nodig en zijn er alternatieven zoals markering, om het verloop van de weg te laten zien.
Foto links: verlichting entree Zuidhorn puur voor verkeersveiligheid: gelijkmatig verspreid wit licht geeft hier goed zicht op het wegdek, waarbij omgeving bewust donker blijft (Noorderlicht, Zuidhorn)
Foto rechts: in het buitengebied draagt wegdek met reflecterend materiaal bij aan de verkeersveiligheid door goed zicht met de eigen koplampverlichting (Noorderweg, Leek)
Gemeentelijk beleid verkeersveiligheid
Bij iedere keuze die de gemeente bij de aanleg van wegen en paden maakt, ligt verkeersveiligheid aan de basis. Daarbij houdt ze rekening met de impact van licht op de omgeving. In het buitengebied worden vooral alternatieven ingezet voor de verkeersveiligheid. Binnen de kom wordt vooral verlichting ingezet voor verkeersveiligheid. Zie het algemene beleid voor Openbare Verlichting.
2. Sociale veiligheid
Bij sociale veiligheid wordt onderscheid gemaakt tussen:
- objectieve sociale veiligheid: het is veilig, er vinden meetbaar minder incidenten plaats
- subjectieve sociale veiligheid: mensen voelen zich veilig
Veel mensen voelen zich veiliger als er licht brandt (subjectieve sociale veiligheid). Of het ook echt veiliger is, wordt vooral bepaald door de medeburgers: schiet iemand te hulp als er iets gebeurt? Het gevoel van veiligheid kan ook afhangen van hoe goed men zichtbaar is, of de omgeving bekend is, of er huizen direct langs de weg staan, et cetera. Het is een feit dat veel inbraken overdag plaatsvinden als er niemand thuis is. Hetzelfde geldt voor overvallen op straat op klaarlichte dag. Kennelijk is licht op zichzelf niet de bepalende factor.
Foto links: Balises (lampen op lage palen) verlichten het pad (Park Notaristuin in Grootegast. Foto recht: fietspad tussen woonwijk en sportvelden is oriënterend verlicht (Houtwal/Valeriaan in Marum)
Gemeentelijk beleid sociale veiligheid
Beide vormen van sociale veiligheid zijn afhankelijk van:
- de overzichtelijkheid van een gebied
- de aanwezigheid van mensen in dat gebied
De gemeente kiest voor aanpassingen aan de weg, de groenvoorziening en verlichting wanneer dit nodig is om de overzichtelijkheid van een gebied te verbeteren. Deze maatregelen bieden echter geen garantie voor sociale veiligheid. Voor verhoogde veiligheid is sociale controle nodig. In het buitengebied wordt daarom in de meeste gevallen niet voor sociale veiligheid verlicht.
De gemeente verlicht om diezelfde reden bij voorkeur geen parken en achterpaden maar verlicht waar mogelijk een meer doorgaande route als alternatief. Kleine veelgebruikte doorsteekjes van de doorgaande weg naar de woonstraat worden vaak wel verlicht.
De kleur van de verlichting is van invloed op (het gevoel van) veiligheid. De gemeente kiest bij het vernieuwen van de verlichting in woonwijken en centrumgebieden een kleur waarbij gezichten goed herkenbaar zijn.
Foto links: Voetpad nabij sportfaciliteiten (langs visvijver op Sportpark de Enk, Grijpskerk). Foto rechts: fietspad door het park is de verlichte route naar de sportvelden (Johannes Smitpark, Zuidhorn).